Τίτλος

Νεολογισμοί: ελληνογενείς και ξενόγλωσσοι

Φορέας

Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών Ακαδημίας Αθηνών (ΚΕΕΟΝ)

Εναλλακτικός Τίτλος

French : Néologismes (Διεθνής)

Περιγραφή

Greek : Η εν λόγω συλλογή περιλαμβάνει ψηφιακά λήμματα νεολογισμών, όπως αυτά παρουσιάζονται στα Δελτία Επιστημονικής Ορολογίας και Νεολογισμών που εκδίδει το Κέντρο από το 1986. Εκεί παρουσιάζεται η ερευνητική διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής του γλωσσικού υλικού. Συνοπτικά: συλλέγονται καθημερινά νεολογισμοί που εμφανίζονται σε εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας και που δεν υπάρχουν κατά τη στιγμή της αποδελτίωσής τους στα Λεξικά της Κοινής Νέας Ελληνικής (αθησαύριστοι). Οι νεολογισμοί εντάσσονται σε κειμενικά συμφραζόμενα και συνοδεύονται με πληροφορίες για τη συχνότητα εμφάνισής τους στο διαδίκτυο (μηχανή αναζήτησης Google). Περαιτέρω ταξινομούνται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων με σκοπό α) την καταγραφή των τάσεων σχηματισμού λέξεων προς εξαγωγή γλωσσολογικών συμπερασμάτων και β) την εφαρμογή των συμπερασμάτων στην απόδοση ξενόγλωσσων νεολογισμών και ξενόγλωσσης επιστημονικής ορολογίας. Στις ενότητες που ακολουθούν παρουσιάζονται κατάλογοι ελληνογενών και ξενόγλωσσων νεολογισμών και που έχουν θησαυριστεί τα τελευταία χρόνια και δημοσιευθεί στα επιστημονικά δελτία του ΚΕΕΟΝ. Πολλοί ελληνογενείς νεολογισμοί προέρχονται από το πρόσφατα έντονο φαινόμενο, το οποίο ονομάζεται διάχυση του επιστημονικού λεξιλογίου στην καθημερινή γλώσσα, όπως του επιστημονικού λεξιλογίου λ.χ. πρεβιοτικός, πλανητική υπερθέρμανση. Το ΚΕΕΟΝ, για παράδειγμα, καθόρισε στις 14/4/1997 ύστερα από αίτημα της Τράπεζας της Ελλάδος την ονομασία ευρώ ως απόδοση του αγγλικού γιούρο (euro). Επίσης το Κέντρο έχει κάνει ή υιοθετήσει κατά καιρούς διάφορες προτάσεις για ελληνικές αποδόσεις νεοεισερχομένων ξένων λέξεων, οι οποίες πλέον χρησιμοποιούνται ευρέως, όπως δείχνουν και οι χιλιάδες εμφανίσεις τους στο διαδίκτυο και έχουν θησαυριστεί ήδη σε Λεξικά: σαρώνω και σαρωτής για το σκάνερ, καταιγισμός ιδεών για το μπρέϊν-στόρμινγκ (brain-storming), χρονοθυρίδα για το σλοτ (slot), τηλεδιόδια για το ή-πάσ (e-pass). Και μάλιστα αυτή η δουλειά υποστηρίζεται, με αυστηρές γλωσσολογικές αρχές, από την Ηλεκτρονική Βάση Νεολογισμών και Ορολογίας του Κέντρου, η οποία τροφοδοτείται και ελέγχεται συστηματικά. Αρκετές αποδόσεις, είτε της Ακαδημίας Αθηνών είτε άλλων, δεν έχουν τελικά καθιερωθεί, πράγμα απολύτως φυσικό, μια και ο δανεισμός μεταξύ γλωσσών είναι απολύτως αυτονόητος και η γλώσσα αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό με δικούς της κανόνες αυτο-οργάνωσης. Βλέπουμε, όμως, ότι η γλώσσα μπορεί να καλλιεργηθεί, να τονωθεί, να δουλευτεί, ώστε να δώσει στους ομιλητές της την εναλλακτική και την ευκαιρία να αποφύγουν την ευκολία της άκριτης υιοθέτησης αδιαφανών ξένων λέξεων. Η τελική απόφαση βέβαια εναπόκειται πάντα στο γλωσσικό αίσθημα των φυσικών ομιλητών.

French : Le Centre de Recherche des Termes Scientifiques et des Néologismes de l’Académie d’Athènes entreprend de la recherche de premier degré dans le domaine de la néologie et de la terminologie scientifique. Après l’indexage systématique et semi-automatique, les néologismes qui s’affichent surtout dans la presse grecque quotidienne et hebdomadaire sont recordés et classifiés.

Θέματα

Νεολογισμοί, Ελληνική γλώσσα, Γλωσσολογία, Ορολογία,

Τελευταία τροποποίηση

2020-08-26 18:03:09