Αρχείο Σταμάτη Μερκούρη
Ο Σταμάτης Μερκούρης (1895-1967) ήταν ο νεώτερος γιος του δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη. Αξιωματικός του Ιππικού, αναμίχθηκε στην πολιτική και εντάχθηκε στην αντιβενιζελική παράταξη. Έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Το 1923-1934 ήταν γενικός διευθυντής του δήμου Αθηναίων επί δημαρχίας του πατέρα του. Αργότερα διετέλεσε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στην κυβέρνηση του Γ. Κονδύλη. Κατά τη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας εκτοπίστηκε (1936-1939). Στον πόλεμο του 1940 ανακλήθηκε και ανέλαβε τη διεύθυνση του 2ου γραφείου του Α΄ Σώματος Στρατού. Τον Ιανουάριο του 1942 ίδρυσε την αντιστασιακή οργάνωση “Ριζοσπαστική Οργάνωσις” που εξέδιδε ομώνυμη εφημερίδα (μετά την απελευθέρωση μετωνομάστηκε σε “Ριζοσπαστική Ηχώ”). Ο Μερκούρης μεταπολεμικά διετέλεσε υπουργός Δημοσίας Τάξεως (1945-1946) και Δημοσίων Έργων (1946). Αναδείχθηκε βουλευτής το 1950 με την Ε.Π.Ε.Κ., με τον Ελληνικό Συναγερμό του Παπάγου το 1952, και με την Ε.Δ.Α. το 1958, 1963, 1964. Συμμετείχε χωρίς επιτυχία στις εκλογές του 1951 με το Κόμμα Φιλελευθέρων, και το 1956 με την Ε.Ρ.Ε. Το 1950 ορίστηκε αντιπρόσωπος της Ελλάδας στη Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το 1955 έλαβε μέρος στην τριμερή διάσκεψη του Λονδίνου για το Κυπριακό. Την τριετία 1956 1959 ασχολήθηκε με το ζήτημα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο από τους Άγγλους. Ήταν επίσης πρόεδρος της "Ελληνικής Επιτροπής δια την Βαλκανικήν Συνεννόησιν" το 1961. Το αρχείο αποτελείται από αλληλογραφία, υπομνήματα, σημειώσεις και αναφορές, πρακτικά συνεδριάσεων διαφόρων επιτροπών του Συμβουλίου της Ευρώπης, αποκόμματα εφημερίδων, χάρτες, προκηρύξεις, φύλλα της “Ριζοσπαστικής Οργανώσεως”, φυλλάδια κ.ά. Αφορά κυρίως την οργάνωση “Ριζοσπαστική Οργάνωσις”, τις εφημερίδες της (“Ριζοσπαστική Οργάνωσις” και “Ριζοσπαστική Ηχώ”), το Κυπριακό, το Συμβούλιο της Ευρώπης, την υπηρεσία του Μερκούρη στο δήμο Αθηναίων και την "Ελληνικήν Επιτροπήν δια την Βαλκανικήν Συνεννόησιν" το 1961. Ταξινόμηση του αρχείου: ΦΑΚΕΛΟΣ 1 ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ (1855-1960) Υποφάκελος 1.1 “Τριμερής Λονδίνου” (1955) Υποφάκελος 1.2 “Υποεπιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Εκθέσεις 10/6/1956-22/2/1957”) Υποφάκελος 1.3 “Υποεπιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Εκθέσεις από 8/3/1957” (Μάρτιος-Δεκέμβριος 1957) Υποφάκελος 1.4 “Υποεπιτροπή Δικαιωμάτων Ανθρώπου. Τηλεγραφήματα” (1955-1958) Υποφάκελος 1.5 “Πρακτικά συνεδριάσεων υποεπιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εν Στρασβούργω. Από 12ης Νοεμβρίου - 22 Νοεμβρίου 1956” Υποφάκελος 1.6 Κυπριακό - Διάφορα ΦΑΚΕΛΟΣ 2 ΠΟΙΚΙΛΑ (1936-1960) Υποφάκελος 2.1 Ριζοσπαστική Οργάνωσις (1943-1948) Υποφάκελος 2.2. Διάφορα πολιτικά (1936-1945) Υποφάκελος 2.3 Εφημερίδες (1942-1955) Υποφάκελος 2.4 Δεύτερη Ευρωπαϊκή Στρογγυλή Τράπεζα (1957-1958) Υποφάκελος 2.5 Διεθνές συνέδριο για τον αφοπλισμό και την διεθνή Συνεργασία στη Στοκχόλμη (1957-1958) Υποφάκελος 2.6 Ελληνική Επιτροπή για την Βαλκανικήν Συνεννόησιν (1961) Υποφάκελος 2.7 Αλληλογραφία (1956-1960) Υποφάκελος 2.8 Οικογενειακά ΦΑΚΕΛΟΣ 3 ΧΑΡΤΕΣ (1884-1925)
