Ο Σοφοκλής Δούσμανης (Κέρκυρα, 1868 – Αθήνα, 1952) ήταν ναύαρχος και σημαίνων στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1888. Με το βαθμό του αντιπλοίαρχου διετέλεσε αρχιεπιστολεύς της Μοίρας Γυμνασίων (1910), διευθυντής της Διοικητικής Υπηρεσίας του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ) (1912) και κυβερνήτης του θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» και αρχιεπιστολεύς του Στόλου του Αιγαίου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Προήχθη σε υποναύαρχο το 1914 και τοποθετήθηκε διοικητής της Μοίρας Θωρηκτών. Διετέλεσε αρχηγός ΓΕΝ από τον Ιούνιο του 1915 έως το 1917. Με την επικράτηση του Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920 αποστρατεύτηκε και εξορίστηκε στη Σαντορίνη. Μετά την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου επανήλθε στην ενεργό υπηρεσία και διετέλεσε αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου (Ιανουάριος – Απρίλιος 1921) και αρχηγός ΓΕΝ (Νοέμβριος 1921 – Οκτώβριος 1922). Αποστρατεύτηκε προαγόμενος σε αντιναύαρχο τον Ιανουάριο του 1923. Όταν ξέσπασε το κίνημα Πλαστήρα τον Μάρτιο του 1935, διορίστηκε από την κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη υπουργός Ναυτικών (Μάρτιος – Οκτώβριος 1935) και προήχθη σε ναύαρχο. Την ίδια περίοδο (Μάρτιος 1935 – Ιανουάριος 1936) ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου, που σκοπό είχε τη συλλογή χρημάτων για την αγορά ενός μεγάλου πλοίου και την αποκατάσταση των ζημιών των πλοίων του στόλου που προκλήθηκαν κατά την καταστολή του κινήματος του Πλαστήρα. Τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και ξένα παράσημα.
Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακή αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, αναφορές, τηλεγραφήματα, συμβόλαια, σχεδιαγράμματα, ημερολογιακές σημειώσεις, φύλλα και αποκόμματα εφημερίδων κ.ά., που αφορούν κυρίως τη σταδιοδρομία του Σοφοκλή Δούσμανη στο Πολεμικό Ναυτικό: συμμετοχή σε επιτροπές του Υπουργείου Ναυτικών, τη δράση του στους Βαλκανικούς Πολέμους, στη Μικρασιατική Εκστρατεία και το κίνημα της Θεσσαλονίκης (1916). Επίσης, καλύπτεται η υπηρεσία του ως υπουργού Ναυτικών (1935) και η δράση του ως προέδρου της Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ημερολόγια του θωρηκτού «Αβέρωφ» (Σεπτέμβριος 1912 – Αύγουστος 1913), καθώς και το υλικό που αφορά την έκδοση του βιβλίου του Δούσμανη («Το ημερολόγιον του κυβερνήτου του "Γ. Αβέρωφ" κατά τους πολέμους 1912-1913», Αθήναι, τύποις Πυρσού, 1939), κυρίως οι χειρόγραφες σημειώσεις που σχετίζονται με τον σχολιασμό όσων αντέδρασαν στα γραφόμενά του. Περιέχονται επίσης διάφορα οικονομικά έγγραφα που αφορούν κυρίως την εκμίσθωση καταστημάτων ιδιοκτησίας του Σοφοκλή Δούσμανη, τη μίσθωση του σπιτιού του στην Αθήνα κ.ά.
Τέλος, περιλαμβάνεται υλικό που αφορά τη σύζυγό του Μαρία: αλληλογραφία με την ανιψιά της Φιφή Έκτορα Πογιάγου (κόρη της αδελφής του Δούσμανη, Ελίζας), και διάφορους έλληνες και ξένους επιστολογράφους, και διάφορα οικονομικά, ανάμεσά τους λογοδοσίες του αδελφού της Αλέξανδρου Βούρου για τη διαχείριση της οικογενειακής περιουσίας τους, ιατρικές συνταγές κ.ά. (1907-1964).
Περιέχονται και τα ημερολόγια του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ»:
–«Θωρηκτόν Γ. Αβέρωφ. Ημερολόγιον των βασιλικών πλοίων»: Σεπτέμβριος 1912 – Αύγουστος 1913. Δώδεκα ημερολόγια (34 φύλλα το καθένα, διαστ. 38x29,5 εκ.).
–«Ημερολόγιον»: 1/5/1914 – 18/6/1914, 14/1/1921 – 15/4/1921, 15/12/1921 – 28/9/1922 (σύνολο 120 αριθμημένες σελίδες, διαστ. 33x22 εκ.).
