Συλλογές της ημέρας

Αρχείο Θεόδωρου Πάγκαλου

Ο Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος (1878-1952) συμμετείχε στην ίδρυση του Στρατιωτικού Συνδέσμου, ο οποίος έκανε την Επανάσταση στο Γουδή το 1909, φέρνοντας τον Βενιζέλο ως πρωθυπουργό στην Ελλάδα. Το 1911 παρακολούθησε τη Σχολή Πολέμου στην Ελλάδα και τη Γαλλική Ακαδημία Πολέμου στο Παρίσι. Πήρε μέρος στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-1913 και το φθινόπωρο του 1913 αναχώρησε για τη Γαλλία όπου σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Πολέμου για ένα έτος. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, διορίστηκε επιτελάρχης της 8ης μεραρχίας στην Πρέβεζα και στη συνέχεια συνέδραμε τον Βενιζέλο στο κίνημα της Εθνικής Αμύνης με το οποίο ιδρύθηκε η Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης το 1916. Μετά την επάνοδο του Βενιζέλου στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1917 και την έξωση του Κωνσταντίνου Α΄ από την Ελλάδα, ανέλαβε προσωπάρχης του υπουργείου Στρατιωτικών. Το 1918 έγινε διοικητής της 1ης μεραρχίας. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε σε διάφορες μάχες. Το 1919 διορίστηκε αρχηγός του επιτελείου στρατού στη Σμύρνη μετά την απόβαση του ελληνικού στρατού. Το 1920 με δική του πρωτοβουλία ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την Προύσσα, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον Βενιζέλο και τον Παρασκευόπουλο, αφού η πόλη δεν εντασσόταν στα σχέδια των δύο. Ως συνέπεια δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ τους που οδήγησε σε παραίτηση και του Παπούλια και του Παγκάλου, που όμως δεν έγιναν δεκτές από τον Βενιζέλο. Στη συνέχεια ο Πάγκαλος προβιβάστηκε σε υποστράτηγο μέχρι την αναγκαστική αποστρατεία του από τους αντιβενιζελικούς που ήρθαν στην εξουσία τον Νοέμβριο του 1920. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την Επανάσταση του 1922, διορίστηκε διοικητής της Σχολής Ευελπίδων και πρόεδρος της ανακριτικής επιτροπής των στρατιωτικών υπευθύνων της Καταστροφής. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 1923, ο Πάγκαλος εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα των Δημοκρατικών Φιλελευθέρων του Παπαναστασίου, των οποίων η πίεση θα φέρει την αβασίλευτη δημοκρατία στην Ελλάδα με δημοψήφισμα τον Μάρτιο του 1924. Τον Ιούνιο του 1925 ο Πάγκαλος θα κάνει πραξικόπημα και θα καταργήσει τη Βουλή, εγκαθιδρύοντας μια δικτατορία που διήρκεσε έναν χρόνο, ως τον Αύγουστο του 1926 που ανατράπηκε από τον Κονδύλη. Στις εκλογές του 1928 κατέβηκε ως αρχηγός της Εθνικής Ενώσεως αλλά απέτυχε να εκλεγεί. Από τότε και ως τον θάνατό του το 1952 κατέβηκε πολλές φορές υποψήφιος βουλευτής χωρίς επιτυχία. Ταυτόχρονα κατηγορήθηκε για πολλές απόπειρες νέου πραξικοπήματος από το 1930 ως το 1935, αλλά και για δοσιλογισμό την περίοδο της Κατοχής. Η συλλογή περιλαμβάνει χειρόγραφη ολιγοσέλιδη έκθεση του Θ. Παγκάλου σχετικά με την κατάληψη της Προύσσας (Ιούνιος 1920).

Αρχείο Σοφίας Τρικούπη

Η Σοφία Τρικούπη, κόρη του Σπυρίδωνος Τρικούπη και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου, γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1838. Μεγάλωσε και μορφώθηκε στην αγγλική πρωτεύουσα και συναναστράφηκε τον κύκλο των επιφανών πολιτικών, καθηγητών και ευγενών ανδρών που είχε η οικογένεια. Μετά το θάνατο των γονέων τους αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στον αδελφό της Χαρίλαο Τρικούπη. Πέθανε στην Αθήνα το 1916. Το αρχείο αποτελείται από την αλληλογραφία της Σοφίας Τρικούπη με ξένους κυρίως διπλωμάτες, πολιτικούς, καθηγητές αλλά και έλληνες επιστολογράφους και αφορά ως επί το πλείστον τις κοινωνικές συναναστροφές της: ευχαριστίες για συλλυπητήρια, για την αποστολή μεταλλίου και φωτογραφίας του Χαριλάου Τρικούπη σε συνεργάτες και φίλους, κοινωνικές ειδήσεις κλπ. Περιλαμβάνονται επίσης η οικογενειακή αλληλογραφία της (επιστολές Χαρίκλειας, Νικολάου, Ελένης Μαυροκορδάτου, Κωνσταντίνου Τρικούπη και άλλων εξαδέλφων και ανηψιών) και αριθμός επιστολών που απευθύνονται στη μητέρα της Αικατερίνη και στον πατέρα της καθώς και ποικίλα έγγραφα σχετικά με βιογραφικά στοιχεία, ποιήματα στη μνήμη του Χ. Τρικούπη κλπ. Η Σ. Τρικούπη έκανε συλλογή αυτογράφων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν στην αλληλογραφία της επιστολές διαφόρων διακεκριμένων προσωπικοτήτων της εποχής. Δομή του αρχείου: Κουτί 1 Αλληλογραφία - Ξένοι επιστολογράφοι (Α-J) Κουτί 2 Αλληλογραφία - Ξένοι επιστολογράφοι (L-W) Κουτί 3 Αλληλογραφία - Ξένοι επιστολογράφοι (Y) Κουτί 4 Αλληλογραφία – Έλληνες επιστολογράφοι (AX) Κουτί 5 Αλληλογραφία με Έλληνες (1867-1916)– Οικογενειακή αλληλογραφία (1866-1912) και ποικίλα οικογενειακά Σπυρίδωνος, Αικατερίνης και Χαριλάου Τρικούπη (1841-1897). Βλ, τον ονομαστικό κατάλογο των κυριοτέρων ξένων και ελλήνων επιστολογράφων στο: http://www.elia.org.gr/userfiles/archives/%CE%A4%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A5%CE%A0%CE%97__%CE%A3%CE%9F%CE%A6%CE%99%CE%91_.pdf

Για προγραμματιστές

Είστε προγραμματιστής και σας φάνηκε ενδιαφέρον το μητρώο; Μπορείτε να έχετε τις συλλογές του μητρώου για επεξεργασία μέσω γνωστών πρωτοκόλλων.

Μάθετε περισσότερα...

Καλώς ήλθατε στα Μητρώα Πόρων Ανθρωπιστικών Σπουδών.

Το εργαλείο αυτό αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ.

Μέσω αυτού ο χρήστης ερευνητής ή μελετητής των ανθρωπιστικών επιστημών και των τεχνών μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες τόσο για φορείς (οργανισμούς ή ιδιώτες) της Ελλάδας, όσο και για τις συλλογές, φυσικές και ψηφιακές, που κατέχουν ή διαχειρίζονται.

Oι χρήστες του εργαλείου αξιοποιούν την προσφερόμενη τεχνογνωσία και τους διαθέσιμους ψηφιακούς πόρους για την αναβάθμιση της ποιότητας της έρευνάς τους ή και για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Οι διαχειριστές πολιτιστικών συλλογών (αρχειονόμοι, βιβιοθηκονόμοι, επιμελητές μουσείων) αξιοποιούν τη συλλογική τεχνογνωσία για την ευρύτερη δυνατή κοινωνική αξιοποίηση των ψηφιακών πόρων των ανθρωπιστικών επιστημών και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το περιεχόμενο του ψηφιακού εργαλείου εμπλουτίζεται και επικαιροποιείται συνεχώς με φιλοδοξία τη διάδοση του ελληνικού αναλογικού και ψηφιακού περιεχομένου και την πρόσβαση σε επιστημονικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό και η συμβολή των χρηστών είναι απαραίτητη.

Το έργο κατέστη εφικτό χάρη και στην πολύτιμη συνδρομή των υπευθύνων των φορέων στους οποίους απευθύνθηκε το ΔΥΑΣ, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά.

Για διορθώσεις, επικαιροποιήσεις στοιχείων ή και για εισαγωγή νέων οργανισμών και συλλογών παρακαλούμε να συμπληρώσετε τις αντίστοιχες φόρμες:

  • φόρμα οργανισμών
  • φόρμα συλλογών
και να τις στείλετε στο dyas@academyofathens.gr